home
Nederlands
Bimetaal schakelaars en springende Klixon
Uitzetting van metalen bij verwarming
Alle metalen zetten uit bij verwarming. Zachte metalen als lood zullen
gewoon vervormen maar hardere metalen als ijzer en koper doen dat nauwelijks
en kunnen bij verwarming en afkoeling met grote kracht uitzetten en krimpen.
Daarvan wordt gebruik gemaakt bij klinknagelverbindingen. De klinknagel
wordt gloeiend heet vastgehamerd en na afkoelen zitten de aan elkaar
geklonken platen, brugpijlers of scheepsonderdelen muurvast aan elkaar.
Het is de traditionele manier om waterdichte stoomketels te maken.
Thermometers en temperatuurcompensatie
Niet alle metalen zetten even sterk uit. Daarvan wordt op twee
manieren gebruik gemaakt. Je kunt het gebruiken om de termeratuur
te meten, als bij de bekende oventhermometer en je kunt een constructie
maken waarvan de lengte niet van de temperatuur afhangt. Dat is
belangrijk voor slingeruurwerken.
Toepassingen van bimetaal
Vaak wordt het verschil in uitzettingscoëfficient gebruikt in de vorm
van twee dunne op elkaar gesoldeerde of gelaste metaalplaatjes.
We noemen dat bimetaal. Het voordeel is dat door de hefboomwerking
de beweging bij verwarming (of afkoeling) veel groter is dan bij
een eenvoudige metalen staaf.
Door het bimetaal een slimme vorm te geven kun je er bovendien
voor zorgen dat het bimetaal plaatje bij een bepaalde temperatuur
omklapt. Zo wordt het veel toegepast in elektrische schakelaars.
Zie voor industriële toepassingen
http://www.sensata.com/support/klixon-aircraft.htm
Door ook nog een verwarmingsspiraaltje in het circuit op te nemen
kun je een eenvoudige en betrouwbare knipperlichtinstallatie maken.
Demonstratiemodel: Klixon
Metappa
een fabriek die bimetaalschakelaars en dergelijke maakte,
inmiddels onderdeel van
Texas Instruments Sensors & Controls
onder de nog steeds bestaande naam
Klixon
, had als relatiegeschenk een holle 'button'.
Door hem warm te maken blijft hij in een omgeklapte stand staan
om bij afkoelen met een knal een halve meter de lucht in te springen.
home (English)
Nederlands